ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา การใช้กฎหมายในประเทศไทยได้สะท้อนถึงปัญหาที่อาจทำให้เกิดความไม่เป็นธรรมในสังคมไทย ซึ่งเห็นได้จากกรณีต่าง ๆ ที่ถูกวิจารณ์โดยสาธารณะ โดยเฉพาะในคดีสำคัญเช่น คดีตากใบ ซึ่งคดีความที่เกิดขึ้นเมื่อปี 2547 ในเหตุการณ์การปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่รัฐในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก
การวิจารณ์กระบวนการยุติธรรมในประเทศไทยยังคงมีอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกรณีที่บางคดีเกิดความล่าช้า หรือกระบวนการตรวจสอบไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งบางครั้งทำให้ประชาชนรู้สึกเสียความเชื่อมั่นในการบังคับใช้กฎหมาย
การใช้กฎหมายอย่างไม่เป็นธรรมอาจสร้างความไม่พอใจและทำให้เกิดความขัดแย้งในสังคม จึงจำเป็นต้องมีการพัฒนาระบบกฎหมายและกระบวนการยุติธรรมเพื่อให้สอดคล้องกับหลักการแห่งความยุติธรรมที่แท้จริง
ย้อนไปถึงพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 เกี่ยวกับการใช้กฎหมายมักเน้นถึงการยึดถือความยุติธรรม และการเคารพในกฎหมายเพื่อประโยชน์ส่วนรวม
“การที่จะใช้กฎหมายหรือกฎเกณฑ์ใดๆ จะต้องใช้ในลักษณะที่ไม่ทำให้เกิดความไม่เป็นธรรม หรือความเดือดร้อนแก่ผู้อื่น” พระราชดำรัสนี้สื่อถึงความสำคัญของการใช้กฎหมายอย่างมีจริยธรรม เพื่อให้เกิดความยุติธรรมและไม่ทำให้เกิดผลกระทบต่อสังคมโดยรวม
พระองค์ยังได้เน้นถึงความสำคัญของการมี “กฎหมายที่ดี” ซึ่งควรจะถูกใช้เพื่อการพัฒนาสังคมให้มีความสงบเรียบร้อยและมีความมั่นคง โดยการเคารพและยึดมั่นในหลักการของความยุติธรรม
พระราชดำรัสเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความตั้งใจของพระองค์ในการให้ความสำคัญกับการใช้กฎหมายที่ถูกต้องและเหมาะสม เพื่อความสงบเรียบร้อยในสังคม
