รายงานพิเศษ: ลำดับพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ นับตั้งแต่การสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานีแห่งสยามประเทศ

ได้มีสมเด็จพระสังฆราชทั้งหมด 20 พระองค์ที่ได้ดำรงตำแหน่งประมุขแห่งสงฆ์ไทย ซึ่งแต่ละพระองค์ล้วนมีบทบาทสำคัญในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาและสร้างคุณูปการอย่างใหญ่หลวงต่อสังคมไทย

รายงานฉบับนี้จะนำท่านผู้อ่านไปรู้จักกับพระประวัติและพระเกียรติคุณของสมเด็จพระสังฆราชแต่ละพระองค์ ตั้งแต่สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ศรี) พระสังฆราชพระองค์แรกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ไปจนถึงสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) สมเด็จพระสังฆราชองค์ปัจจุบัน

รายพระนามสมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
นับตั้งแต่สมัยกรุงรัตนโกสินทร์จนถึงปัจจุบัน มีสมเด็จพระสังฆราชทั้งหมด 20 พระองค์ ดังนี้

• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ศรี) – วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ศุข) – วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (มี) – วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (สุก ญาณสังวร) – วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม
• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ด่อน) – วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงษญาณ (นาค) – วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส – วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ – วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทโว) – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
• สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส – วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
• พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (แพ ติสฺสเทโว) – วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ – วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (ปลด กิตฺติโสภโณ) – วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อยู่ ญาโณทยมหาเถร) – วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (จวน อุฏฺฐายี) – วัดมงกุฎกษัตริยารามราชวรวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (วาสน์ วาสโน) – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สมเด็จพระญาณสังวร) – วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สกลมหาสังฆปริณายก) – วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
• สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
  บทบาทและคุณูปการของสมเด็จพระสังฆราช
  สมเด็จพระสังฆราชแต่ละพระองค์ล้วนมีบทบาทและคุณูปการที่สำคัญยิ่งต่อพระพุทธศาสนาในประเทศไทย เช่น การสังคายนาพระไตรปิฎก การก่อตั้งวัด การเผยแผ่พระธรรมคำสอน และการอบรมสั่งสอนพระภิกษุสงฆ์และพุทธศาสนิกชน